INHOUD

Van my rekenaar: 

Pandemie-poegaai

MEDEWERKERS:

» Nuuspod

» Cordis Trust

» Nog medewerkers

SKRYFWENKE:

» Hoe skryf jy dialoog vir 'n kinderboek?

» 5 Elemente van 'n

kortverhaal

ARTIKELS:

» Verskillende tipes

redigeerders

» Navorsing vir 'n nie-

fiksieboek

VRYSKUTNETWERK:

»  Ontmoet ons lede

»  Wil jy aansluit?

OP ONS WEBBLAD:

» Skryfkursusse

»  Getuigskrifte

»  Databasisse

» Professionele dienste

» Kuberwinkel

» Kompetisies

» Hulpbronne

» Skrywer in die kollig

» Kursusse spesifiek vir

skrywers

SA Vryskutskrywer

SkryfKLUB

Van my rekenaar...

En hier's ek sowaar weer - steeds midde-in die pandemie wat nou nimmereindigend blyk te wees. Maar ek is glad nie meer pandemievoos soos verlede jaar nie. O nee, ek het intussen gevorder na iets erger... lewensvoos. Jy weet mos: daardie gevoel van jy is nie lus vir iets nie en jy het sovéél dinge om te doen, maar jy kan jouself net nie aan die gang kry nie. Iewers het jy jou mojo verloor. En hééltemal.     

    Tot onlangs het ek gedink daar’s groot fout met my, maar toe kom Jana Marx van Netwerk24 tot my – en vermoedelik miljoene ander mense – se redding met haar insiggewende artikel, Pandemievoos of bloot net lusteloos? Dís wat makeer, van 13 Mei 2021. Dít waaraan ons ly is blykbaar ‘n nuwe emosionele fase. Dankie tog! Uiteindelik het daardie dood-vat-my-gevoel ‘n naam en is dit nie omdat ek skielik uitermate lui geraak het nie. Volgens die artikel is ek net moeg vir die lewe en/of afgerem. Fisies skort daar nie juis iets nie, maar geestelik is dit 'n ander storie. Die alewige oor-jou-skouer-geloerdery om die virus in al sy gedaantes te probeer ontglip, die surrealistiese landskap met gemaskerde mense, die gebrek aan sorgvrye kuiers saam met familie en vriende, die inherente vrees dat die virus jou en jou geliefdes gaan plattrek, en die vertwyfeling of jy jou mense eendag weer sal sien, eis nou sy tol op bykans almal van ons.    

    Kortom: ons is pandemie-kapoet. Poegaai.     

    Maar... as ‘n mens nou net fokus op al die negatiewe dinge rondom jou kan jy net so wel soggens die duvet oor jou kop trek en verder slaap, want hierdie virus en alles wat daarmee saamgaan, gaan nie sommer verdwyn nie. Die maskers, sanitasie en sosiale afstande gaan heel moontlik nog vir geruime tyd met ons wees.      

    Gelukkig maak ‘n boer mos maar altyd ‘n plan. Jy skop die doodse gevoel onder sy alie deur jou rekenaar se sleutelbord nader te trek en jy skryf jou ellende weg. Jy skryf vir jouself, jou kinders, jou ouers, jou familie, jou vriende, sommer vir almal. Jy skryf omdat skryf terapeuties is. Prof. Lizette Rabe, ‘n akademikus en voormalige redakteur van die tydskrif Sarie, het met woorde sin gemaak van haar onnoembare verlies toe een van haar tweelingseuns dood is. Deur haar eie ondervinding het sy vir ons almal wat met trauma en verlies worstel riglyne verskaf in haar boek, Om tot verhaal te kom – verwerk trauma en verlies deur skryfterapie. En dit maak nou nie saak hóé jy na hierdie pandemie kyk nie – dit ís traumaties. In alle opsigte. 

    Moet egter nou nie die fout maak om te reken dat om te skryf jou probleme en trauma laat wegraak nie, hoor. Dit gaan nie gebeur nie, maar dit sal jou help om jouself en jou gevoelens beter te verstaan en daardeur sin te maak van wat aangaan. Dit help jou dus om dít waarmee jy worstel soort van uit jou gestel te skryf.     

    Dis in elk geval mý plan... ek benut tans elke vry oomblik (wat maar min is) om ‘n boek en verskeie artikels te skryf (nee, dit het niks met Die Virus uit te waai nie!) en ek moet erken ek voel regtig al bietjie beter. Skielik het my lewe weer nut; skielik het ék weer nut. Die doelwit wat ek vir myself gestel het laat my voel asof daar tóg iets is om na uit te sien; iets om na te streef. En terwyl ek navorsing doen, notas maak en skryf ontsnap ek die daaglikse teneergedruktheid en swart hond wat so dikwels ongevraagd aan my hakke kom hap.     

    Daar is verskeie selfhelp-groepe rakende trauma en depressie wat oral soos paddastoele opskiet. Hulle is almal nuttig, maar kan jou net tot op ‘n punt help. Van daar af is jy weer eens op jou eie en is dit jóú benadering tot alles wat jou gaan laat sink of swem. Ek het besluit ek kies om te swem. Ek neem alles soos ‘n spons in wat ek lees oor hoe om van hierdie doodse gevoel ontslae te raak, maar ek behou slegs dít wat vir my kan werk. En skryf wérk vir my. Dit voer my weg na ‘n wêreld sonder probleme, sonder ‘n skrikwekkende virus, sonder dood en ellende. Dit is MY wêreld en ék kraai daar koning.     

    Ek glo hierdie benadering sal my behoud wees en ek is doodseker dit kan vir jou ook werk. Waarom probeer jy dit nie? Maak die deur na die buitewêreld toe en verloor jouself vir ‘n rukkie in ‘n wêreld wat jy geskep het. Na alles is jou belangstelling in skryfwerk mos die rede waarom jy op hierdie nuusbrief ingeteken het, nie waar nie?     

    Kom ons skryf. Kom ons vergeet van Die Virus. Kom ons vind weer ons joie de vivre.

Leoni

Skryfwenke

Hoe skryf jy dialoog vir 'n kinderboek?

Dit is iets wat natuurlik moet kom en glad nie geforseer moet of kan word nie. Die meeste van ons bring minstens 'n gedeelte van elke dag deur in gesprek met ander mense. Maar die skep van dialoog is meer as net om die werklike spraak te omskryf. Dit is selfs meer ingewikkeld in kinderboeke, aangesien die ouderdom van die leser ook in ag geneem moet word. 

Geskrewe dialoog is 'n saamgeperste vorm van werklike spraak – dis die vleis van die gesprek met al die ekstras verwyder. Prenteboeke en maklike lesersboeke wat geskryf is vir kinders van agt jaar en ouer, word hoofsaaklik vertel deur middel van aksie, en die dialoog weerspieël hierdie aksie. Die karakters se dialoog in hierdie boeke moet 'n gevoel van hul persoonlikheid weergee, maar ook die lesertjie help om te verstaan wat in die storie gebeur. Net soos die plot 'n voorwaartse rigting moet hê, moet die dialoog ook.

Deur gebruik te maak van eenvoudige, dog volledige sinne wat nodig is vir 'n maklike lesersboekie, het die skrywer die storie se optrede deur natuurlik-klinkende dialoog geopenbaar.  

Maar hoe skryf jy dialoog as die stories langer en meer ingewikkeld word? In hierdie gevalle kan die heen-en-weer-geklets tussen karakters minder eendimensioneel wees. In die werklike lewe bring elke persoon sy of haar eie standpunt na ‘n gesprek en kry iets anders in ruil daarvoor. Om die dialoog toe te laat om natuurlik te vloei, kan humor by die toneel gevoeg word wat die karakter toelaat om verder te ontwikkel.

Dialoog is 'n kans vir die karakter om in sy eie stem te praat. Maar ware dialoog is nie net iets wat hardop gesê word nie. Die spreker dra ook terselfdertyd 'n interne gesprek oor. Dit is die skrywer se perfekte geleentheid om die karakter toe te laat om dieper elemente van haar persoonlikheid te ontbloot sonder om die voorwaartse beweging van die plot te kniehalter. 

Vir diegene wat sukkel met die vraag oor hoe om dialoog te skryf: onthou dat die dialoog wat oortuigend en interessant is soveel meer is as slegs die woorde wat uit ‘n karakter se mond kom. Hoe 'n karakter praat – met pouses en sinfragmente – kan sy emosionele toestand demonstreer. Hoe 'n karakter beweeg terwyl hy praat, voeg betekenisvlakke by die dialoog. Die instelling waarbinne die gesprek plaasvind, kan die gesprek beïnvloed. Dialoog is nou verweef met elke ander element van skryfwerk, en slegs wanneer dit naatloos in die stof van die storie ingeweef word, word die boek ‘n geheel.

Wil jy 'n kinderboek skryf of deel wees van ons aanlynslypskool? Klik hier vir ons Kinderboekskryfkursus en hier vir ons Aanlynslypskool.

Skryf gerus in vir ons AANLYNKINDERBOEKSLYPSKOOL en ons kyk of ons jou kan help om die einde van die maand in te skryf vir die  Ken Jou Storie-Kinderboekskryfkompetisie. Wie weet? Dalk is jy 'n wenner... 

5 Elemente van 'n kortverhaal

1.  Die aanhef of eksposisie is die gedeelte van ʼn narratief wat die belangrike agtergrondinligting aan die leser bekendstel (soos gebeure voor die hoofplot of ʼn karakter se agtergrondstorie) maar nie deel is van die plot se aksie self nie. Indien die eksposisie té didakties is, kan dit die plot se momentum verstadig. Daarom word ʼn aantal literêre tegnieke gebruik om die leser se aandag te fnuik of om dit te versteek. Dié tegnieke sluit in terugverwysings, toevallige dialoog (deur ʼn karakter na sy suster te laat verwys as "Sus"), eerste persoonsdenke oor die verlede ("Jare gelede, tydens diensplig in Suidwes...”) of projeksies die toekoms in ("dit was eers jare later dat ek uitgevind het... ") en derde persoon, alsiende narratief opgedeel in kort gedeeltes dwarsdeur die storie. Lees die res van hierdie skryfwenk op ons blok...

Hoe lyk dit? Voel jy nie lus om jou hand aan 'n kortverhaal te waag nie? Gaan kyk dan hier na ons kortverhaalkursus.